Diş sızlaması, genellikle diş çürümesinin neden olduğu dişlerin ve çenelerin içindeki ve çevresindeki ağrıyı ifade eder. Diş sızlamasını birçok şekilde hissedebilirsiniz. Zaman zaman ağrıyabilir veya sürekli olabilir. Yeme ve içmede, özellikle yiyecek veya içecek sıcak veya soğuksa, ağrıyı daha da kötüleştirebilir.
Ağrı ayrıca hafif veya şiddetli olabilir. “Keskin” hissedebilir ve aniden başlayabilir. Özellikle yatarken geceleri daha kötü olabilir. Düşen bir dolgu veya kırık diş bazen ağrıyı başlatabilir. Ayrıca ağrının alt veya üst dişlerinizde olup olmadığına karar vermek bazen zor olabilir. Alt azı dişi etkilendiğinde, ağrı genellikle kulaktan geliyormuş gibi hissedilebilir. Diğer üst dişlerdeki ağrı sinüslerden, elmacık kemiklerinizin ve alnınızın arkasındaki küçük, hava dolu boşluklardan geliyormuş gibi hissedilebilir.
Çenenizin enfekte dişe yakın bölgesi de ağrılı ve dokunmaya duyarlı olabilir.
Ayrıca periodontal bir hastalık varsa bunun “donuk” bir ağrıya yol açması da mümkündür. Periodontal hastalık, dişleri destekleyen yumuşak ve sert yapıları etkileyen bakteriyel bir enfeksiyondur.
Diş Sızlaması Nedir ve Neden Olur?
Diş sızlaması diş etlerinde hissedilen şiddetli ağrıdır. Bu sızlama çeşitli nedenlere bağlıdır. Diş sızlaması, diş çürüğünden kaynaklanabileceği gibi apseden, diş etlerinin şişmesindden veya enfeksiyondan ötürü ortaya çıkabilir. Diş sızlamasının temel nedenleri ve ortaya çıkardığı etkiler şu şekildedir:
- Diş Çürüğü: Diş ağrılarının en yaygın nedeni diş çürüğüdür. Çürüklere genellikle zayıf ağız hijyeni neden olur (düzenli olarak fırçalamamak veya diş ipi kullanmamak). Dişinizde, zaman geçtikçe derinleşip büyüyebilen küçük bir delik oluştururlar. Çürükler ayrıca, tükürüğünüz şekerli yiyeceklerle karışıp dişinizi yiyip bitirdiğinde de oluşur.
- Apseli Diş: Apseli bir diş, kök ucuna veya kök çevresine ulaşan “pulpa odası” olarak bilinen diş içinde bir enfeksiyondur.
- Yaralanma/Travma: Diş sızlamasının en belirgin nedenlerinden biri, dişin kırılmasına veya yerinden çıkmasına neden olan bir diş yaralanmasıdır. Bu gibi durumlarda, dişi hemen düzeltmek için diş hekiminden randevu almak önemlidir.
- Yirmilik dişler: Üst sırt ve alt azı bölgenizde ağrı yaşıyorsanız ve hala 20 yaş dişleriniz varsa, büyük ihtimalle onların çekilme zamanı gelmiştir.
Bunların haricinde virüslü bir kök, şişmiş diş etleri, şiddetli acı, enfeksiyon bölgesinde olası kemik kaybı da nedenler arasındadır.
Ön Diş Sızlaması Neden Olur?
Yalnızca ön dişleriniz ağrıyorsa, bu muhtemelen ağzınızın ön kısmına yakın bir veya küçük bir diş grubuyla ilgili bir sorundur. Aksine, tüm dişleriniz ağrıyorsa veya tüm üst dişleriniz ağrıyorsa, bu farklı bir sorun olabilir. Ağrıyı nerede hissettiğinizi ve bunun nasıl bir his olduğunu tarif edebilmek, diş hekiminizin sorunu daha doğru bir şekilde değerlendirmesine yardımcı olacaktır.
- Diş Enfeksiyonu: Bazı durumlarda tedavi edilmeyen diş çürüğü diş enfeksiyonuna neden olabilir. Bu da ön dişlerde ağrıya neden olabilir. Diş etinin altındaki diş köküne bakteri bulaştığında fark edilmesi daha zor olabilir. Diş enfeksiyonunuz varsa, diş etlerinin çevresinde renk değişikliği veya ağzınızda kötü bir tat fark edebilirsiniz.
- Sinüs Enfeksiyonu: Sinüsleriniz diş köklerinize çok yakındır. Sinüsleriniz tıkandığında veya enfekte olduğunda, üst dişlerinize baskı uygulayabilir ve ağrıya neden olabilir.
- Diş Gıcırdatma: Bruksizm olarak da bilinen diş gıcırdatma genellikle stresten kaynaklanır. Bu genellikle geceleri meydana gelir, ancak gün boyunca da meydana gelebilir.
Diş Sızlamasının Belirtileri Nelerdir?
Diş ve çene sızlaması, diş sızlaması ile ilişkili en yaygın şikayetlerdir. Sıcak veya soğuk bir şey ısırdığınızda, çiğnediğinizde veya içtiğinizde dişleriniz özellikle tepkisel ve ağrılı hissedilebilir. Diş sızlaması, dişlerinize baskı da dahil olabilecek bir tetikleyici ile karşılaştıktan sonra 15 saniyeden fazla sürebilir. Diş sızlaması başlangıçta oldukça sıkıcı veya hafif olabilir, ancak iltihap arttığında daha da kötüleşebilir. Diş sızlaması, dişlerinizin veya çenenizin ötesine geçerek yanaklarınıza kadar uzanabilir. Diş sızlamasının önemli belirtileri şu şekildedir:
- Çiğneme sırasında diş veya çene sızlaması
- Sıcağa veya soğuğa karşı diş hassasiyeti
- Diş veya diş etlerinden kanama veya akıntı
- Ağız kokusu
- Ağzınızda kötü tat
- Diş çevresinde veya çene hizasında şişlik
Birden fazla diş sızlaması semptomu yaşıyorsanız, bu diş çürüğü, diş çatlaması veya diş eti hastalığının bir göstergesi olabilir. Yakın zamanda bir çürük doldurma operasyonu olduysanız, dişin durumunu da kontrol edebilirsiniz. Basınca nasıl tepki verdiklerini görmek için dişlerinize hafifçe vurmayı deneyebilirsiniz. Ağrı yaşarsanız, tamamen normal görünse bile diş enfekte olabilir.
Diş Sızlaması Nasıl Geçer?
Diş ağrınız veya şişmeniz için tedavi görene kadar kendinize iyi bakmanız önemlidir. Aşağıda yer alan öneriler, diş sızlamasının geçmesinde etkili olabilir. Bununla birlikte sızlamanın nedeni ve ilerleme seviyesi de önemlidir. Bundan dolayı, ciddi ağrı söz konusuysa, diş hekimi muayenesi önerilir:
- Dişlerinizi ve ağzınızı temiz tuttuğunuzdan emin olun. Her yemekten sonra florürlü diş macunu kullanarak dişlerinizi fırçalayın.
- Ağzınız ağrıyorsa yumuşak bir diş fırçası kullanın.
- Sigara içiyorsanız, azaltmayı veya bırakmayı deneyin.
- Çiğnemesi ve yutması kolay yiyecekler yiyin. Çok sıcak veya çok soğuk içeceklerden kaçının.
- Ağrınız varsa, sağlık uzmanınıza alabileceğiniz ağrı kesici ilaçları sorun. Onları düzenli olarak alın ve her zaman düzenli rutinleri izleyin.
- Başınızı bir yastığa dayayarak uzanmayı deneyin, çünkü düz yatmak bazen diş sızlamasını daha kötü hissettirebilir.
- Tuzlu su hafif diş sızlaması rahatlama sağlayabilir. Bir çay kaşığı tuzu bir bardak ılık suya karıştırın, ardından sıvıdan bir ağız dolusu alın. Etkilenen dişinizi kaplayacak şekilde ağzınızda iki dakika tutun, sonra tükürün. Yutmayın. Bu arada bunu çocuklarda denemeyin. Çocuklara tuzlu su verilmemelidir. Yanlışlıkla yutabilirler, bu da kendilerini hasta hissetmelerine veya kusmalarına neden olabilir.
- Yüzünüzün yan tarafına soğuk kompres (soğuk kompres gibi) kullanmayı deneyin. Bu, şişliği azaltmaya yardımcı olacak ve diş sızlamasının giderilmesini sağlayacaktır. Buz paketini cildinize koymadan önce bir beze sarın.
- Karanfil yağı kullanılması veya aspirinin gargara yapılması gibi hatalı yöntemleri uygulamayın.
Diş Sızlamasına Kesin Çözüm
Evde tedaviler, özellikle diş ağrısı şiddetliyse her zaman işe yaramayabilir. Ağrı birkaç günden fazla devam ederse diş hekimini aramalısınız. Ateş, enfeksiyon, şişlik, kırmızı diş etleri veya nefes alma ve yutkunma güçlüğünün eşlik ettiği diş ağrısı son derece ciddidir ve hemen bir diş hekimi tarafından tedavi edilmelidir.
Diş ağrısı, diş çürüğünden kaynaklanıyorsa, diş hekimi gerekirse dolgu yapabilir veya dişi çekebilir. Diş sinirinin enfeksiyonundan kaynaklanan diş ağrıları için önerilen tedavi seçeneği kanal tedavisi olabilir. İç dişe bakteri girmesi ve enfeksiyona neden olması durumunda antibiyotik verilebilir. Yüksek diş ağrısına karşı etkili çözümler şu şekildedir:
- Diş çekilmesi: Şiddetli diş çürümesi durumunda, diş hekiminiz çekimlerin en iyi seçenek olduğuna karar verebilir.
- Diş Dolgusu: Çürük vakalarının çoğunda, diş hekiminiz diş çürüğü semptomlarını bir dolgu ile giderir.
- Kök Kanalı Tedavisi: Diş sinirinin enfeksiyonundan kaynaklanan diş ağrıları kanal tedavisi ile tedavi edilir.
- Antibiyotik: Ateş veya şişlik yaşarsanız, diş hekiminiz muhtemelen bir antibiyotik reçete edecektir.
Diş ağrısı tedavisini erken almak, semptomları azaltmak ve dişleri korumak için önemlidir. Çok uzun süre beklemek ağrıyı uzatır ve ciddi uzun vadeli etkilere yol açabilir. Düzenli diş muayenelerinin yanı sıra ciddi bir diş ağrısı belirtisi yaşıyorsanız genel bir diş hekimi kontrolü önemlidir.
Çoğu kişi hayatının bir döneminde geçmeyen diş sızlaması ile karşılaşmıştır. Bu durum genellikle diş çürüklerinden, diş eti hastalıklarından veya diş sinirinin iltihaplanmasından kaynaklanır. Çürüğün dişin sinirine kadar ilerlemesi ve burada iltihap oluşması, ağrının devam etmesine neden olabilir. Bu tür bir sızlama genellikle sıcak, soğuk ve tatlı yiyeceklerle kötüleşir. Diş sızlaması çekilmez bir hal alırsa, hemen bir diş hekimine görünmek çok önemlidir. Çünkü geçmeyen diş sızlaması, daha ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir. Bu nedenle diş sızlaması olan kişilerin en kısa zamanda bir diş hekimine başvurması ve gerekli tedaviyi yaptırması gerekmektedir.
Diş sızlamasına çoğu durumda tuzlu su ile gargara yapmak, ağrı kesici almak gibi uygulamalar faydalı olabilir.
Diş sızlaması bazı durumlarda kendi kendine geçebilir.
Diş dolgusu, kanal tedavisi ve dişin çekilmesi diş sızlaması durumlarında kesin tedavilerdir.
Tuzlu su, papatya çayı, anason ve sarımsak başta olmak üzere çeşitli yöntemlerle diş sızlamasına evde çözüm bulunabilir.
Enfeksiyon ve iltihaplanma diş köklerinde ağrılara neden olur.